Product
Startmodel Adaptief Vermogen (M=0)
Leraarschap van vandaag is veelzijdig en veelvormig. Expeditie Lerarenagenda onderzoekt hoe we navigeren naar het toekomstig leraarschap van morgen. Adaptief vermogen staat in het onderzoek centraal. Op basis van literatuur en onderzoek brengen we in kaart wat Adaptief Vermogen is. We verwerken onze inzichten de komende drie jaar in een zich steeds vernieuwende versie van het model ‘Adaptief Vermogen’. Bekijk nu het startmodel waarmee we de Expeditie aanvangen, Model M=0.
Als het landschap van het leraarschap verandert (bijv door een nieuwe wet, ICT-toepassingen of veranderende opvattingen over waardevol en effectief onderwijs), dan vraagt dat van leraren, lerarenteams, scholen, beleidsmedewerkers en lerarenopleidingen dat zij daarop anticiperen of een passend antwoord ontwikkelen. Wij veronderstellen dat dit een bijzonder adaptief vermogen van personen en organisaties vraagt.
Adaptief vermogen zien we als het vermogen om te ‘vernieuwen terwijl de winkel openblijft’, ofwel je verhouden tot vernieuwingen en tegelijkertijd zorgen dat onderwijstaken blijven uitgevoerd. In de literatuur wordt hier een balans beschreven tussen het ontplooien van initiatieven om te vernieuwen en innoveren (exploratie) en tegelijkertijd het blijven “produceren” en daarin efficiëntie nastreven (exploitatie).
Wij veronderstellen dat leraren en organisaties die goed zijn in het balanceren tussen exploitatie en exploratie het vermogen hebben adaptief te zijn binnen veranderende contexten. Dat wil overigens volgens ons niet zeggen dat er altijd bereidheid is tot en vaardigheid in de vernieuwing waarvoor een persoon of organisatie zich gesteld ziet. Adaptief vermogen zorgt ervoor dat er veranderingen gezien worden en daarbinnen een bewuste en eigen keuze gemaakt wordt: zelfbewuste adaptatie.
In M=0 presenteren we ons eerste visuele model van adaptief vermogen: als een balans tussen exploitatie en exploratie (een wip). Dit eerste model vullen we de komende tijd regelmatig aan op basis van nieuwe inzichten die we opdoen uit wetenschappelijke literatuur en het onderzoek dat we samen met praktijkpartners doen.
Heb je aanvullende kennis van, associaties bij of ervaringen met ‘adaptief vermogen’? Laat hieronder je reactie achter!
Meer weten over het onderzoek van het expeditieteam? Bekijk deze pagina.
‘Vernieuwen terwijl de winkel openblijft’ is natuurlijk mooi. Echter, Onderwijs heeft last van een ‘every seven year itch’, als de zeven jaar al gehaald wordt. Steeds maar weer veranderen terwijl de winkel open blijft doet wel wat met mensen, zeker als het om ingrijpende veranderingen gaat waarbij het onderwijs opnieuw wordt ingericht, hetzij een KD wijziging, hetzij een Onderwijsmethodiek die veranderd. Wat mij daarbij opvalt is dat er geen extra bemensing wordt ingecalculeerd, zoals ik dat elders wel gewend ben, en dat wreekt zich. Als het al niet ten koste van docenten gaat (ziekte, burnout) dan toch zeker ten koste van de kwaliteit van lesgeven (docenten zijn minder flexibel, gestresst).
Wel een aandachtspunt bij adaptief vermogen wat mij betreft.